12 غذای باستانی که امروزه هم وجود دارند
غذا خوردن برای ما انسانها خیلی لذتبخش است و کارهای کمی در دنیا وجود دارد که بیشتر از غذا خوردن برای انسان لذت داشته باشد. قرنهاست که انسانها غذاهای لذیذ و خوشمزهای با دستور پختهای مختلف اختراع میکنند تا لذت بیشتری ببرند. اگرچه امروزه ممکن است سبک غذا خوردنمان تا حدودی تغییر کرده باشد (به هرحال فکر نمیکنم اجدادمان ناگتهای مرغ شکلی داشتند)، اما میل و اشتیاقمان برای لذت بردن از غذا به همان شکل سابق است. تنوع گسترده مواد اولیه و تکنیکهای پخت و پز در سراسر جهان منجر شده است تا از نظر فرهنگی دستور پختهای خوشمزهای داشته باشیم که با گذر زمان نیز پابرجا مانده است. چرا وقتی میتوانیم غذایی را بخوریم که هزاران سال است از آن لذت میبریم، غذای مدرن میخوریم؟ تعدادی از دستور پختهایی که امروزه میتوانید درست کنید، توسط اجدادمان اختراع شدهاند و به همان اندازه که در گذشته خوب بودند، امروزه نیز خوب هستند.
باقلوا
باقلوا شیرینی خوشمزهای است که از آجیل، شکر و خمیر فیلو درست میشود. این دسر تاریخی خاستگاه نامشخصی دارد، اما بیشتر شواهد حاکی از آن است که حدود 800 سال قبل از میلاد در امپراتوری آشور اختراع شده است. آشوریان باستان خمیر نان را خیلی خیلی نازک پهن میکردند و سپس با دارچین، هل، عسل، آجیل، و سایر خوراکیهای کوچک تزئین میکردند. یونانیان باستان پس از خوردن این شیرینی خوشمزه به این نتیجه رسیدند که میتوانند آن را بهتر درست کنند. آنها باقلوا را با خمیر فیلو درست کردند تا لایههای آن نازکتر و لایهلایه شود، مشابه باقلوایی که امروزه داریم. این نوع باقلوا بیشتر در یونان و خاورمیانه محبوب است.
حمص
مورخان معتقدند که خاستگاه حُمُص، غذایی خوشمزه که با نخود درست میشود، در آناتولی باستان است، اگرچه اغلب به مصر باستان نسبت داده میشود. ردپای خاستگاه حمص را میتوان در بیش از 10.000 هزار سال قبل در ترکیه امروزی ردیابی کرد. بنابراین یا برای بار اول در آنجا درست شده است، یا پس از ورود نخود به بازار تجارت در جای دیگری درست شده است. شواهد حاکی از آن است که حمص غذای مصریان در قرن سیزدهم قبل از میلاد بوده است، از این رو برخی از مورخان بر این باورند که مصریان باستان از طریق تجارت به نخود دسترسی پیدا کردهاند و حمص را اختراع کردند. سپس آنها با یونان وارد تجارت شدند، کسانی که غذا را مطابق با سبک و سیاق خود تغییر دادند. اگرچه حمص در سراسر جهان مصرف میشود، اما در بین مردم خاورمیانه محبوبیت بیشتری دارد.
کیک خرچنگ
اگر برای یک بار هم کیک خرچنگ را خورده باشید، میدانید که قطعاً غذایی خوشمزه است. این کیک مارپیچی شکل لذیذ اصولاً از ماراسکینو و بادام درست میشود که آن را مغزدار و معطر میکند. نقل قول شده است که این غذای شیرین در جزیره راب در سال 1177 برای پاپ الکساندر سوم پس از تقدیس کلیسای جامع اسامپشن درست شد. اعتقاد بر این است که راهبهها و بندیکتها از صومعههای محلی این کیک را برای تشکر از او درست میکردند. کیک راب خیلی زود به عنوان «هدیهای برای تشکر» در میان مردم رواج پیدا کرد. مردم عادی این کیک را برای ملاقات با اشراف و افراد مشهور درست میکردند. امروزه این کیک در مناسبتهای ویژِه مانند تعطیلات، عروسی، و غسل تعمید درست میشود. شما میتوانید این غذا را در کرواسی پیدا کنید و از طعم آن لذت ببرید.
هاکارل
شاید هاکارل یکی از ترسناکترین موارد این فهرست باشد. هاکارل نامی برای گوشت کوسهی تخمیرشدهی ایسلندی است. گوشت کوسههای خوابآلود مانند کوسههای گرینلند با استفاده از روش تخمیر، در خاک نمکسود میشوند و سپس به مدت چندین ماه خشک میشوند. مزهی آمونیاک و ماهی در این گوشت بسیار قوی است، اما بسیاری از ایسلندیها آن را غذایی لذیذ میدانند. محبوبیت بالای این غذا به قدری است که آن را به غذای ملی ایسلند تبدیل کرده است!
مورخان معتقدند که خاستگاه هاکارل از عصر وایکینگها نشأت گرفته است، زیرا کوسههای خوابآلود اغلب به دلیل داشتن چربی به عنوان چربکننده مورد استفاده قرار میگرفتند. از این رو وایکینگها یا مجبور میشدند مابقی کوسه را دور بریزند یا با مصرف و خوردن آن بهترین استفاده را از آن میکردند. از آنجایی که کوسههای خوابآلود کلیه ندارند، بدن آنها پر از مواد زائد است، بنابراین آن را نمیتوان به راحتی پخت و مصرف کرد. باید در نحوهی نمکسود کردن گوشت دقت لازم را به خرج دهید و با روشهایی مطمئن این کار را انجام دهید، یا میتوانید به طور اتفاقی خودتان را با سم کوسه مسموم کنید! به این ترتیب غذای هاکارل اختراع شد. اگر دوست دارید این غذای بینظیر را امتحان کنید، حتماً از ایسلند دیدن کنید.
پنکیک
فرهنگها و تمدنهای مختلف با گذر زمان پنکیک مخصوص به خود را درست کردهاند، اما اولین نمونهی پنکیک از مبدأیی کاملاً ناشناخته آمده است. اوتسی مرد یخی، قدیمیترین مومیایی به جا مانده از عصر مسسنگی، بیش از 30 سال پیش در کوههای آلپ به صورت یخزده کشف شد. محققان پس از بررسیهای انجام شده متوجه شدند که آخرین وعدهی غذایی او همچنان در معدهاش باقیمانده است که شامل ترکیبی از گوشت قرمز و پنکیک گندم اینکورن بود. محققان معتقدند که پنکیکهای باستانی مشابه پنکیکهای امروزی هستند، زیرا به لطف آثار زغال به جا مانده روی آن متوجه شدهایم که پنکیکهای باستانی هم روی شعله درست میشدند. جدیدترین نوع پنکیک، پس از اوتسی، متعلق به یونانیان باستان است که عاشق وعدههای نازک و مسطح برای صبحانه بودند. آنها برای تهیه پنکیک آرد را خمیر میکردند و سپس روی نوعی سینی گرد که روی آتش قرار میگرفت، میپختند. سپس به همراه کنجد و عسل به عنوان شیرینکننده میل میکردند. رومیان سالها بعد این دستور پخت را کاملاً تغییر دادند و به آن تخممرغ و شیر اضافه کردند تا نرمتر شود. امروزه مردم سراسر جهان از خوردن پنکیکهای مختلف لذت میبرند، از کرپ فرانسه گرفته تا پنکیک آمریکایی. پنکیک یکی از غذاهای بسیار قدیمی است که قدمتی بیش از 5000 سال دارد. مورخان پنکیک گندم اینکورن را در معدهی مرد یخی کشف کردند که تقریباً به 3200 سال قبل از میلاد برمیگردد.
کیشکیا (خورشت درمانکنندهی مستی)
کیشکیا نوعی خورشت خوشمزهی باستانی در عراق است که به آن لقب «غذای درمان مستی» دادهاند. گفته میشود، خوردن این خورشت روز بعد جشن راهی برای «درمان» مستی است، زیرا از مواد مغذی تهیه شده است و طبع گرمی دارد. منشاء این خورشت به 1000 سال قبل، یعنی زمان خلافت عباسی در بغداد برمیگردد. «کتاب الطبیخ»، قدیمیترین کتاب آشپزی جهان عرب است که دستور پخت این غذای جادویی را دارد. دستور پخت اولیه و اصلی این غذا شامل گوشت بره (با استخوان)، پیاز، نخود، خسرودار، سبزی، مقداری سبزی معطر و کیشک؛ نوعی خمیر تهیه شده از گندم خاورمیانه و ماست؛ است. امروزه کسانی که میخواهند این خورشت را درست کنند، میتوانند ماست ساده را جایگزین کیشک کنند، علاوه بر این اگر پیدا کردن گوشت بره برای شما سخت است میتوانید از گوشت گوسفندی استفاده کنید. اما اگر قصد دارید مزهی خورشت اصلی را امتحان کنید، میتوانید در کشورهایی مانند عراق و لبنان پیدا کنید. این خورشت حتی اگر موجب درمان سردرد بعد از مستی شما نشود، باز هم از خوردن آن خوشحال خواهید بود!
آتوله
آتوله برای بعضیها بهترین غذایی است که میتوان در روزهای سرد زمستانی خورد. این خوراک سنتی نوعی نوشیدنی گرمِ حریرهمانند است که از آرد ذرت و آب درست میشود. این خوراک هزاران سال قبل در آمریکای مرکزی درست شده است و احتمالاً سادهترین روش برای مصرف حجم زیادی ذرت به طور همزمان بوده است. مصرف این نوشیدنی در وعدهی صبحانه و اول صبح بسیار متداول است، زیرا انرژی مورد نیاز بدن را تأمین میکند. در حال حاضر انواع مختلفی از این نوشیدنی وجود دارد که میتوان هر کدام را نوشید و لذت برد.
چامپورادو نوع شکلاتی این نوشیدنی است که با افزودن شکلات مکزیکی و خامه تهیه میشود. علاوه بر این میتوانید با اضافه کردن مقداری عسل، میوه، و حتی الکل آن را طعمدار کنید. آتوله اصلی را میتوانید در رستورانها، ونهای اغذیهفروشی، و فروشندگان خیابانی در مکزیک آتولیه اصلی را با همان دستور ابتدایی میفروشند. انواع مختلف آتوله را میتوانید در مکزیک پیدا کنید اما قدمت این نوشیدنی به هزاران سال قبل بازمیگردد.
چیزکیک یونانی و رومی
کارخانههای چیزکیک باید سپاسگزار یونانیها باشند. ریشهی چیزکیک را میتوان به بیش از 2000 سال قبل در یونان باستان ردیابی کرد! اگرچه پنیر به خودی خود از مدتها قبل وجود داشته است، اما یونانیان باستان اولین نفراتی بودند که از پنیر برای درست کردن کیک استفاده کردند. آنها پنیرهای خامهای و کمنمک را با آرد و عسل ترکیب میکردند، به این ترتیب اولین نوع چیزکیک درست شد. یونانیهای قدیمی که چیزکیک درست میکردند بر این باور بودند که این کیک منبع عالی انرژی است. سوابق باستانی حاکی از آن است که چیزکیک حتی در سال 776 قبل از میلاد در اولین دورههای بازیهای المپیک نیز برای ورزشکاران سرو شده است. وقتی یونان به دست روم فتح شد، آنها این چیزکیک خوشمزه را به نام خود ثبت کردند. رومیها شروع به تغییر مواد اولیه دستور پخت اولیه کردند و برخی از مواد تشکیلدهندهی آن را تغییر دادند. رومیها اغلب از پنیر خردشده (مانند ریکوتا) استفاده میکردند و همچنین تخممرغ را به مواد اولیه اضافه کردند. اضافه کردن تخممرغ به دستور باعث شد تا کیک اسفنجیتر و ضخیمتر شود. علاوه بر این خمیر کیک را زیر آجری داغ میپختند و تازه و داغ میخوردند. شما هنوز هم میتوانید این نوع چیزکیک را در سراسر اروپا پیدا کنید، اگرچه متخصصان امروزی چیزکیک، آن را در ایالات متحده، نیویورک، پیدا میکنند.
تستارولی
اگر طرفدار پر و پا قرص پاستا هستید، تستارولی را نیز دوست خواهید داشت! تستارولی به احتمال زیاد قدیمیترین نوع پاستا در ایتالیا باستان است. تمدن اتروسک حدود 1200 سال قبل، تستارولی را اختراع کرد و هنوز هم در منطقه لونیجیانا ایتالیا درست میشود. این غذای سنتی از خمیر درست میشود؛ مایع خمیر روی سنگ داغ ریخته میشود تا بپزد. نام «پاستا» از این روش پخت گرفته شده است، زیرا «تستو» به معنی سطح پخت مسطح است. پس از آماده شدن خمیر، تستارولی را معمولاً در سس پستو، روغن زیتون، سیر، و پنیر میریزند. دستور پختهای قدیمی نشان میدهند که تستارولی را هرچه بیشتر بپزید، به نان نازک و تخت نزدیکتر میشود و دیگر پاستا نیست.
نیان گائو
به کیک برنجی شیرین و چسبناک نیان گائو میگویند که در جشن سال نو چینیها درست میشود. این غذا حدود 480 سال قبل از میلاد در دوران سلسله ژو اختراع شد. خاستگاه این غذا نامشخص است، با این وجود داستانی جذاب پشت آن وجود دارد. طبق افسانهی خدای آشپزخانه، خانواده ها نیان گائو را در پایان سال برای خدای آشپزخانه در بیرون خانهها قرار میدادند. فلسفهی آن این است که اگر خدای آشپزخانه میخواست گزارش بدی به امپراتور «جید» بدهد، دیگر نمیتوانست زیرا دهانش با خوردن نیان گائو خیلی چسبناک میشد. نیان گائو از آرد برنج چسبناک، شکر و زنجبیل درست میشود. شما میتوانید برای زیبایی و طعم بیشتر از خرما خشک چینی نیز استفاده کنید. این نوع نیان گائو بیشتر در شمال چین و برای سال نو رواج دارد.
پاپ کورن
بله، درست میخوانید! در واقع پاپ کورن تاریخچهای طولانی دارد! باور بر این است که پاپ کورن یکی از ابتداییترین روشهای انسان برای خوردن ذرت بوده است. مردم آمریکای مرکزی و جنوبی در ابتدا حدود 9000 سال قبل شروع به کشت ذرت کردند. باستانشناسان چوب بلالهای قدیمی را همراه با دانههای پفکردهی آن در سال 2012 کشف کردند که قدمت آن حدود 6700 سال تخمین زده میشود. به احتمال زیاد تمدنهای باستانی ذرت را قبل از پختن خشک میکردند که باعث میشد تا ذرتِ داغ و پف کرده برای جویدن عالی باشد. سرخپوستان آزتک علاوه بر خوردن پاپ کورن از آن در مراسمهای مقدس خود و در آرایش مو، جواهرات، و زیورآلات خود استفاده میکردند. اکنون تمام مردم دنیا از خوردن پاپ کورن لذت میبرند، اما ایالات متحده بیشترین مصرف سالانه را دارد!
تامال
باور کنید یا نه، تاریخچهی تامال به بیش از 7000 سال قبل برمیگردد! این غذای سنتی آمریکای میانه از خمیر آرد ذرت که با گوشت و سبزیجات پر میشود، درست میشود. این ترکیب داخل برگهای بزرگ، مانند پوسته ذرت یا برگهای درخت موز، بخارپز میشود تا غذایی خوشمزه و معطر درست شود. امروزه این غذا بیشتر در مکزیک رایج است. تامال برای اولین بار حدود 5000 سال قبل از میلاد درست شده است و از منظر تاریخی بسیاری از گروهها ازجمله آزتکها و مایاها آن را درست میکردند و میخوردند. تامال غذایی کامل و مناسب برای سربازان و مسافران بود، زیرا میتوانستند در برگ حمل کنند و مانند غذاهای آماده مصرف کنند. برگهای بزرگی که استفاده میشد به نگهداری این غذا نیز کمک میکرد، یعنی میتوان آن را بدون هیچگونه مشکلی در مسافتهای طولانی حمل کرد.